Het digitale docentenleven, week 1

De eerste week 'thuis' zit erop. Voor mij beginnen de echte lessen morgen pas, maar voor nu even een korte impressie van mijn digitale avonturen tot nu toe, en nog wat materiaal dat ik onderweg tegen ben gekomen.

Dinsdag: ik begin maar eens met wat ik al kan
Dat dacht ik... Een Powerpoint met geluid opnemen namelijk, dat deed ik in 2012 al... Maar op een Mac blijk je dan de penfunctie niet te kunnen gebruiken en hij neemt ook je cursorbewegingen niet op. Dat is bij het bespreken van een tekst toch een beetje onhandig. Toen ik er na een uur ofzo achter was dat dat dus inderdaad niet kan, heb ik me vervolgens verdiept in schermopnames maken met Quicktime. Dankzij de instructies van een collega kwam ik daar redelijk snel uit, maar al met al was het erg veel tijd, gedoe en frustratie voor een simpele tekstbespreking. Lekker begin...

Woensdag: workshops op school
Het voelde als een uitje, 3 uurtjes naar school. Ik had nog maar 1 werkdag op school gemist, maar had al 4 dagen zonder mijn normale hobby-activiteiten en dus vrijwel zonder sociaal contact achter de rug (ik woon alleen). Workshop 1 ging over het werken in Teams en was voor mij een goede manier om de basis te leren. Workshop 2 ging over filmpjes maken in Quicktime. Dat had ik dus al uitgevogeld, maar ik leerde nog wat handigheidjes.

Donderdag: de eerste virtuele vergadering
Even wennen, maar het ging eigenlijk best. En leuk om de gezichten van mijn collega's te zien (en een stukje van hun huis). Ook buiten de vergadering was er veel contact. We hebben inmiddels een digitale medewerkerskamer en er werd van allerlei leuks uitgewisseld via Teams. Ook mijn klassen verschenen een voor een in Teams. 'School' ziet er nu zo uit:

Vrijdag: online mentoruur
 Chaos. Een videogesprek met 26 leerlingen die het vooral onderling heel gezellig hadden. Dan is het lastig als je niet iedereen die praat in beeld ziet en je ze weliswaar kunt muten, maar ze zichzelf net zo snel weer kunnen ontmuten. Onze conclusie was: dit is misschien niet de beste methode om les te geven aan deze klas. Wel leuk om ze even te zien, en een een-op-een gesprekje naderhand met een leerling met technische problemen werkte prima. Overleggen met mijn co-mentor ook.

Zaterdag en zondag: bijkomen
Ik merkte donderdagavond dat ik toch wel moe was van alle nieuwe dingen en het steeds meerdere kanalen tegelijk hebben lopen. Ik concludeerde dat ik mijn online enthousiasme af en toe een beetje moet inperken. In het weekend sliep ik iets langer, ging ik even naar buiten en had ik wat sociaal contact met een buurvrouw en een vriendin. Ook was er digitaal overleg met Tu Quoque, want in deze tijden moeten wij natuurlijk ook met iets leuks komen. Zondag deed ik wel een beetje werk, maar bleef ik steken op kopieën van een test die ik niet kon vinden (stress!). Dus...

Maandag: vrije dag op school
De test lag inderdaad op school. En toen ik er toch was, werkte ik van half 9 tot kwart voor 5. Toch bijzonder dat dat op school wel lukt, terwijl thuis om een uur of 2, 3 mijn concentratie ermee op houdt. Ik werkte het laatste nakijkwerk weg, voerde die cijfers in en bereidde mijn digitale lessen voor morgen voor. Ik maakte dit keer een filmpje in een lokaal, gewoon voor het digibord als altijd. Met de laptop op een stoel op een tafel kreeg ik het bord en mezelf netjes in beeld en kon ik nog bij het toetsenbord om te presentatie door te klikken. Het werkte wel lekker, zo in mn natuurlijke habitat, al is het gek jezelf terug te zien. Morgen start ik met de tweede klassen, ben benieuwd.

Wat ik ondertussen aan digitaals vond:
- Een collega was bezig met Prezi video, dat zag er interessant uit. Daar wil ik nog wel eens mee gaan spelen
- Tu Quoque-collega Guiot maakte twee filmpjes met wat je online aan cultuur kunt doen. Je vindt ze hier en hier (met links in de beschrijving van het tweede filmpje).
- De Open Universiteit heeft al veel ervaring met online lesgeven en heeft daar info over online staan. Ze geven ook webinars. Je vindt dat allemaal hier.
- Ook kennisnet heeft een site over lesgeven op afstand, hier.
- Verschillende uitgeverijen bieden tijdelijk hun digitale materiaal gratis aan. Check de site van de boeken die je gebruikt om te kijken wat er in de aanbieding is. Ook het woordenboek Latijn-Nederlands is tijdelijk gratis toegankelijk online. (Alle woordenboeken van Van Dale trouwens ook.)
- Classicus en verteller Paul Groos vertelde afgelopen vrijdag live op Youtube over Dido (nog terug te zien) en komende vrijdag om 16.00 uur vertelt hij over Orpheus en Alcestis, aansluitend bij het Plato-pensum van dit jaar. Je vindt zijn kanaal hier.

En ik heb nu ook een Instagramaccount voor Ex Machina, want onze LO-sectie maakt té leuke filmpjes om de leerlingen ook thuis aan het bewegen te houden die ik wil zien, maar ik wil mijn privé-account niet in de kijker spelen bij al mijn leerlingen. Dus mocht je me ook daar willen volgen: @blogexmachina.

Lesgeven in tijden van corona

Tja, daar zitten we dan, thuis. Of misschien nog op school, maar dan zonder leerlingen. En nu moeten we ineens heel digitaal doen om toch nog een soort van les te kunnen geven. Hoe?

Ik ben nog in afwachting van hoe de aanpak bij ons op school wordt, maar wil alvast wat middelen delen waarvan ik denk dat ze bruikbaar kunnen zijn voor lesgeven op afstand.

1. Een Facebookgroep of andere online community op je vakgebied.
Voor klassieke talen is er bijvoorbeeld de Facebookgroep 'Docenten klassieke talen', waar vandaag al veel nuttigs is gedeeld, zoals instructies voor lesgeven via Teams of Google Hangouts en links naar filmpjes en ander inhoudelijk materiaal online.

2. Filmpjes
Er zijn heel veel video's te vinden waarmee je leerlingen kunnen leren. Op het Youtubekanaal van Tu Quoque hebben we ze op 2 manieren verzameld: je vindt er, naast onze eigen grammaticaliedjes, allerlei leuke en nuttige video's in onze playlists, en je kunt zien welke andere Youtubekanalen met interessante inhoud op het gebied van de klassieken wij hebben ontdekt onder de knop 'Kanalen'. Hier vind je bijvoorbeeld een aantal docenten die examenteksten bespreken (ook handig als je een examenauteur leest in klas 4 of 5!). De komende dagen hoop ik ook mijn 'saved items' op Facebook weer eens door te spitten en de playlists daarmee te updaten.

Daarnaast kun je natuurlijk zelf filmpjes maken. Hiervoor kun je bijvoorbeeld in Powerpoint je stem opnemen bij een presentatie. Deze optie vind je onder 'diavoorstelling' en dan 'diavoorstelling opnemen'. Ook kun je alles wat je op je computer in beeld hebt met ingesproken geluid opnemen door middel van een schermopname, bijvoorbeeld via Quicktime Player. Als je googlet op 'schermopname' vind je allerlei opties voor alle verschillende devices met instructies.

3. Apps
Ik gebruik een aantal apps die ook bruikbaar zijn als je je leerlingen niet voor je neus hebt zitten. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een presentatie met interactieve elementen, zoals met de apps Nearpod en LessonUp, waarover ik eerder vandaag een blog schreef. Ook quiz-apps kunnen handig zijn, zoals Socrative. Het nadeel aan Socrative is wel dat je (in ieder geval met de gratis versie) maar een quiz tegelijk kan laten draaien, dus je kunt er niet al je klassen mee aan het werk zetten.

4. Virtuele tours
Had je een excursie gepland staan die nu niet meer door kan gaan? Veel musea bieden een online tour aan. Hier vind je bijvoorbeeld 6 Romeinse musea waar je virtueel kunt rondkijken en het Rijksmuseum van Oudheden kun je met Google Street View bezoeken. Ook zijn er allerlei digitale reconstructies van opgravingssites te vinden, zoals hier bijvoorbeeld verschillende plekken in Griekenland, of deze rondleiding in het Latijn (!) in Herculaneum.

5. Oefenmateriaal van je methode
Veel lesmethodes hebben online oefenmateriaal. Als je het niet al gebruikt, is dat zeker de moeite waard om eens te onderzoeken.

6. De tabbladen hierboven en de comments hieronder
Op de verschillende tabbladen bovenaan de blog heb ik nog wat meer digitaal klassieks verzameld. Ik moet ze nodig updaten, maar wie weet kom ik daar de komende weken eindelijk eens aan toe... En als je zelf een goede tip hebt, laat hem hieronder achter in de comments, dan helpen we elkaar een beetje door deze rare tijden heen!

LessonUp

Na de kerstvakantie hadden we een studiedag op school. Ik volgde een workshop met best practices van collega's in het kader van formatief toetsen en leerde daar de app LessonUp kennen. Uit wat ik daar zag, concludeerde ik dat het eigenlijk een betere versie was van Nearpod, waar ik op een eerdere school mee werkte, dus ik liet me enthousiast gelijk toevoegen aan onze schoollicensie en ging er de volgende dag al mee aan de slag in mijn les. Dat laatste raad ik niet per se aan, je er even in verdiepen is wel handig, maar inmiddels kan ik er aardig mee uit de voeten en vertel ik er graag hier iets over.

LessonUp is een app waarin je eigenlijk een soort Powerpoinpresentatie kunt maken met interactieve elementen erin, zoals open vragen, meerkeuzevragen en sleepvragen. Je kunt hiervoor ook eerder gemaakte presentaties importeren, en het fijne is: je kunt dia's selecteren uit die powerpoints en er vervolgens activiteiten aan toevoegen. Dit betekent dus dat als je al een uitleg in een presentatie hebt, je met relatief weinig werk een LessonUp-les kunt maken. Je kunt ook dia's van de ene les naar de andere kopiëren. Daarnaast kun je zoeken in de lessen die andere docenten al hebben gemaakt. 

 

Vervolgens zijn er 2 manieren om met je presentatie te werken: je kunt een 'les geven', waarbij jij de presentatie doorklikt en de leerlingen hem op hun scherm zien. Dit kun je inzetten tijdens een uitleg: je houdt je verhaal en laat de leerlingen tussendoor vragen beantwoorden over wat je net hebt uitgelegd. Je kunt vervolgens ook antwoorden van leerlingen laten zien op het bord.

De andere optie is de les te 'delen' met je klas. Hiervoor moeten je leerlingen een login aanmaken en zich met een code aanmelden voor jouw 'klas' in LessonUp. De les die je met de leerlingen deelt staat vervolgens voor ze klaar en ze kunnen hem zelfstandig doorwerken, in je les of thuis. De les blijft ook beschikbaar, dus ze kunnen eventueel de uitleg later nog eens doornemen. Je krijgt nog steeds een rapportage van de antwoorden en kunt de les die draait ook 'live' openen, om bijvoorbeeld aan het eind van de les nog een paar gegeven antwoorden te bespreken.

 

Mijn leerlingen waren gelijk heel enthousiast. Nog halverwege mijn eerste experiment kreeg ik te horen: dit is zoveel fijner dan een Powerpoint! Ikzelf vind het prettig om nog weer een andere manier te hebben om ze zelfstandig aan het werk te zetten en om snelle 'snapchecks' te doen tijdens mijn uitleg. Het maken van open vragen (waarbij je ook het goede antwoord kunt invoeren dat ze kunnen bekijken nadat ze hebben geantwoord), meerkeuzevragen en woordwebs gaat vlot, de sleepvragen zijn wat meer werk, maar voor rijtjes wel handig. Er zijn nog meer opties voor activiteiten, maar die heb ik nog niet uitgeprobeerd.

En nu we allemaal thuis zitten en toch op afstand proberen les te geven, is dit denk ik ook wel een handige tool. LessonUp zelf dacht dat ook, en stuurde vandaag een mail met links om aan de slag te kunnen, specifiek gericht op lesgeven op afstand. Ik heb ze hieronder gekopieërd. 

  Uit de mail van LessonUp:

• Video’s waarin we stap voor stap uitleggen hoe je lesmateriaal maakt en naar je leerlingen stuurt.
  
  https://www.lessonup.com/app/explorer/help

• Uitleg over hoe je in LessonUp lesgeeft en samenwerkt. Met of zonder video-verbinding tussen jou en je leerlingen.
  
  https://www.lessonup.com/nl/leren-op-afstand

Daarnaast bieden we het volgende aan:

• Eén maand gratis als gehele school of team samenwerken in LessonUp - binnen drie uur geregeld.
  
  https://www.lessonup.com/nl/online-lesgeven-school

• Twee maanden gratis een docentenlicentie. Vul de code in zodat je direct ook op afstand formatieve toetsen kunt afnemen, zelfstandig werk kunt uitdelen en rapportages kunt opvragen.
  
  https://www.lessonup.com/nl/leren-op-afstand

Tu Quoque in de media

We maken nu al een tijdje filmpjes voor Tu Quoque, en we zijn best trots op wat we daar doen. We hebben meer dan duizend abonnees, veelal gymnasiasten die we helemaal niet kennen, die samen onze video's honderdduizenden keren hebben bekeken en ons in de comments regelmatig vertellen hoe handig of hoe leuk ze onze filmpjes vinden. Ook van onze eigen leerlingen en van andere docenten krijgen we vaak enthousiaste reacties. Daar worden we blij van.

Nog leuker werd het toen we begin december gebeld werden door iemand van de Volkskrant met de vraag om een interview voor een artikel over Youtubeleraren. Daar werkten we natuurlijk graag aan mee! En terwijl we in spanning wachtten op het resultaat hiervan, vonden we onszelf ook nog terug als Latijnmeme op Instagram en op een foto bij een artikel van het Eindhovens dagblad over Grieks op de basisschool. Hoe cool is dat!

Vandaag is het artikel in de Volkskrant online gepubliceerd en morgen staat het in de papieren krant. Tussen de interviews met leraren van serieuze uitlegkanalen staan wij als kadertje 'Zo kan het ook' met onze liedjes die 'geheid in je hoofd blijven zitten':

En het hele artikel kun je hier online lezen.